Περιγραφή:

Γενικός στόχος του μαθήματος είναι η εισαγωγή και η εξοικείωση των ώριμων, πλέον, φοιτητών με περισσότερο σύνθετους προβληματισμούς και ποικιλία παραμέτρων. Επιζητά, ειδικότερα, την αντιμετώπιση σύνθετων κτιριολογικών προγραμμάτων με εξειδικευμένες λειτουργικές απαιτήσεις, τη διερεύνηση ζητημάτων ένταξης, τη συσχέτιση διπόλων, όπως δομημένος-υπαίθριος χώρος και τόπος-χαρακτήρας, την αναζήτηση δεσμών ανάμεσα στο αρχιτεκτονικό έργο και τον κοινωνικό περίγυρο, τη διερεύνηση της σχέσης συνθετικής και κατασκευαστικής δομής, την αποσαφήνιση του αρχιτεκτονικού χαρακτήρα κ.ά., στο βαθμό που αυτά –αλληλένδετα– δίνουν υπόσταση στην αρχιτεκτονική σύλληψη και ενσαρκώνουν την κεντρική ιδέα ενός αρχιτεκτονικού έργου. Κεντρική επιδίωξη του μαθήματος αποτελεί η αναγωγή των προαναφερθέντων σε ένα ολοκληρωμένο –από πλευράς λειτουργίας, νοήματος και σημασίας– κτιριακό συγκρότημα, που θα παράγει ένα δικό του «τόπο» ύπαρξης και αναφοράς, χαρακτηρίζοντας το γύρω χώρο και, παράλληλα, θα εντάσσεται και θα αποκαθιστά δεσμούς με το ευρύτερο περιβάλλον.

Για το σκοπό αυτό, το προς μελέτη θέμα θα πρέπει να ικανοποιεί σύνθετες λειτουργίες, να προϋποθέτει αυξημένες κατασκευαστικές απαιτήσεις, να διεκδικεί χαρακτηριστικά τη θέση του μέσα σε ένα συγκεκριμένο κοινωνικό-αστικό περιβάλλον, αλλά και να διαθέτει ζωντάνια και δυναμισμό, αγγίζοντας τα ενδιαφέροντα μιας σύγχρονης κοινότητας ανθρώπων. Συνήθως, οι παραπάνω προϋποθέσεις προσδιορίζουν αυτό που στην πραγματικότητα συνιστά μια δημόσιου ενδιαφέροντος κτιριακή σύνθεση, π.χ. μουσείο, κέντρο έρευνας, πολιτιστικό κέντρο κ.λπ.

Το μάθημα επιχειρεί να οδηγήσει σε μια, κατά το δυνατόν, ολοκληρωμένη προσέγγιση του συνθετικού θέματος και να εμβαθύνει σε ουσιώδεις πλευρές της αρχιτεκτονικής συνθετικής διαδικασίας. Επίσης, επιδιώκει να καταστήσει κατανοητό ότι κατά τη διεργασία της αρχιτεκτονικής σύνθεσης υπεισέρχεται πλήθος αλληλοεξαρτώμενων παραμέτρων, οι οποίες οφείλουν να εξεταστούν, όχι μόνο διότι αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της διεργασίας αυτής –την οποία και ολοκληρώνουν– αλλά και διότι στηρίζουν και καταξιώνουν την αρχιτεκτονική δημιουργία. Ως εκ τούτου, το μάθημα αυτό του 7ου Εξαμήνου συνεχίζεται και ολοκληρώνεται στο αντίστοιχο μάθημα «Αρχιτεκτονική Σύνθεση–Ειδική Κτιριολογία IV» του 8ου Εξαμήνου, με βάση τον ίδιο θεματικό κορμό αλλά με εξέλιξη και επέκταση των ζητουμένων και αύξηση των κλιμάκων επεξεργασίας.

Επισημαίνεται, επίσης, ότι το μάθημα συνδυάζεται ουσιαστικά με το μάθημα «Αρχιτεκτονική Οργάνωση Χώρων και Μικροπεριβάλλοντος ΙΙΙ» του ιδίου Εξαμήνου, με στόχο την αντιμετώπιση της αρχιτεκτονικής συνθετικής διεργασίας με έναν τρόπο όχι αποσπασματικό και επιμερισμένο σε φαινομενικά ανεξάρτητα μεταξύ τους αντικείμενα μελέτης, αλλά συνολικό, ενιαίο και πολυδιάστατο. Έτσι, ζητήματα που αφορούν στη γνωστική περιοχή του «μικρο-περιβάλλοντος» (επιμέρους διαμορφώσεις χώρων, επιλογή υλικών, λεπτομέρειες κατασκευής κ.λπ.), υπεισέρχονται και εμπλουτίζουν τη συνθετική διαδικασία, ήδη από τα πρώτα της στάδια. Επιπλέον, το μάθημα «Αρχιτεκτονική Οργάνωση Χώρων και Μικροπεριβάλλοντος ΙΙΙ» τροφοδοτεί και υποστηρίζει το συνθετικό μάθημα, με την παροχή της απαραίτητου γνωσιολογικής ύλης (τόσο σε ένα ευρύτερο φάσμα προβληματικής όσο και σε ειδικότερα ζητήματα σχεδιασμού), ανάλογα με το συγκεκριμένο περιεχόμενο και τις πτυχές του συνθετικού θέματος.

Με δεδομένη την επέκταση του μαθήματος στο αντίστοιχο μάθημα «Αρχιτεκτονική Σύνθεση–Ειδική Κτιριολογία IV» του 8ου Εξαμήνου –αλλά και τη διασύνδεσή του με το μάθημα «Αρχιτεκτονική Οργάνωση Χώρων και Μικροπεριβάλλοντος ΙΙΙ» του 7ου Εξαμήνου–, ο ετήσιος αυτός κύκλος σπουδής προσφέρει τη δυνατότητα μιας κατά το δυνατόν πολύπλευρης και ολοκληρωμένης προσέγγισης του συνθετικού θέματος, καλύπτοντας ένα μεγάλο εύρος ζητημάτων και παραμέτρων του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού: από την κλίμακα της πόλης στην κλίμακα της οικοδομικής λεπτομέρειας, από το διάγραμμα της συνθετικής δομής στην «ατμόσφαιρα» του εσωτερικού χώρου κ.λπ.

Το μάθημα έχει κατεξοχήν εργαστηριακό χαρακτήρα ενώ περιλαμβάνει και θεωρητικές εισηγήσεις, ανάλογα με το συγκεκριμένο συνθετικό θέμα (π.χ. ένταξη, τυπολογία, «οργανόγραμμα», ειδικές προδιαγραφές λειτουργίας, δίκτυα κινήσεων (επισκεπτών, προσωπικού κ.λπ.), κανονισμοί, στοιχεία Φ.Ο. και Η/Μ εγκ/σεων κ.λπ.). Για την εκπόνηση του θέματος η τάξη διαιρείται σε 3 τμήματα αποτελούμενα από διμελείς ή τριμελείς φοιτητικές ομάδες. Οι φοιτητές εργάζονται στην αίθουσα διδασκαλίας και διορθώνονται από τον υπεύθυνο διδάσκοντα του τμήματος, ενώ πραγματοποιούνται περιοδικά παρουσιάσεις-κριτική όλων των φοιτητικών προτάσεων.

Διδάσκων: Πάνος-Λουκάς Εξαρχόπουλος, Επίκ. Καθηγητής

Εξάμηνο: 7ο

Κωδικός μαθήματος: Ζ01ΥΠ

Βιβλία:

1. Τζώνος Πάνος, Μουσείο και νεωτερικότητα.
2. Τουρνικιώτης Παναγιώτης, Η αρχιτεκτονική στη σύγχρονη εποχή.

Στοιχεία Μαθήματος
Χαρακτηρισμός μαθήματος: Υποχρεωτικό
ECTS: 8
Διδακτικές Μονάδες: 8
Εργαστήριο: Εργαστήριο Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού και Ερευνών ΙΙ: Ειδικής Κτιριολογίας
Τομέας: Αρχιτεκτovικoύ Σχεδιασμoύ Και Κατασκευώv