Περιγραφή:

Το αντικείμενο των υποχρεωτικών μαθημάτων αναπτύσσεται σε δύο συνεχόμενα ακαδημαϊκά εξάμηνα και αφορά στα μέσα προγραμματισμού και στη σύνθεση του αστικού χώρου.

Τα δύο μαθήματα (Αστικός Σχεδιασμός Ι,ΙΙ) ολοκληρώνουν το κύκλο των υποχρεωτικών σπουδών για τον αστικό χώρο και την ανάπτυξη των ικανοτήτων του φοιτητή, σε ζητήματα θεωρίας και σχεδιασμού σε αστικό περιβάλλον. Θεωρούνται ως μια ολοκληρωμένη ενότητα και αποτελούν δύο ξεχωριστούς κύκλους με ένα κοινό θέμα σχεδιασμού που αναπτύσσεται σε τρεις διακριτές φάσεις στην διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους.

Κύριο αντικείμενο των μαθημάτων Αστικός Σχεδιασμός Ι-II αποτελεί η συστηματική προσέγγιση της θεωρητικών γνώσεων αλλά και των μεθόδων σχεδιασμού που αφορούν στις ”ολοκληρωμένες” συνθετικές παρεμβάσεις στον αστικό χώρο. Πιο συγκεκριμένα στον ανασχεδιασμό τμημάτων της πόλης, αλλά και επέκτασης του υφιστάμενου ιστού με καινούργιες περιοχές οικιστικής ανάπτυξης. Οι προγραμματισμένες εισηγήσεις αλλά και το συνθετικό θέμα, που δίδεται στα πλαίσια του μαθήματος, επιχειρούν μια, κατά το δυνατόν πολύπλευρη, προσέγγιση των αστικών παρεμβάσεων, τόσο στο ήδη δομημένο περιβάλλον, όσο και στις περιπτώσεις νέων αναπτύξεων σε αδόμητους χώρους, εντός της πόλης ή στις παρυφές της.

Ο σχεδιασμός όπως προσεγγίζεται ευρύτερα στο μάθημα, (ανεξάρτητα αν πρόκειται για ριζικές ή ήπιες, εκτεταμένες ή περιορισμένες χωρικά επεμβάσεις) εντάσσεται στην λογική μιας ”ολοκληρωμένης” αντιμετώπισης. Για το σκοπό αυτό δίνεται μια έμφαση σε όλες τις κλίμακες του σχεδιασμού, τονίζοντας την εμβέλεια και τις επιπτώσεις κάθε παρέμβασης σε μια ευρύτερη περιοχή. Η μετάβαση από τις κλίμακες ενός Σχεδίου Γενικής Διάταξης (master plan) στις πιο απτές κλίμακες του χώρου και η σύνδεση των επί μέρους παρεμβάσεων, ώστε να συνιστούν μια ολοκληρωμένη λογική, αποτελεί τη βασική συμβολή του μαθήματος σε επίπεδο μεθοδολογίας του σχεδιασμού για αρχιτέκτονες.

Αναλυτικότερα, με το συνθετικό θέμα των δύο εξαμήνων επιχειρείται να γίνουν κατανοητές, τόσο σε θεωρητικό επίπεδο, όσο κυρίως μέσα στην πράξη του σχεδιασμού, οι πολύπλευρες σχέσεις, των επιμέρους παραμέτρων που ορίζουν την καθημερινότητα αλλά και την διαχρονικότητα μιας πόλης (δηλαδή την βαθύτερη ιστορική και πολιτισμική φυσιογνωμία της). Στις «σχέσεις παραμέτρων» εμπεριέχεται η έννοια, τόσο της πολύπλευρης ανάπτυξης, όσο και οι ανταγωνισμοί και οι έντονες συγκρούσεις. Κάτω από αυτή την θεώρηση γίνεται φανερό ότι, οι κοινωνικές παράμετροι δεν μπορούν να εξεταστούν ξέχωρα από την παραγωγή συγκεκριμένων μοντέλων ανάπτυξης του χώρου που τις εκφράζουν, αλλά και οι πολιτισμικές και ιστορικές καταβολές δεν μπορούν να παραβλεφθούν στην προσπάθεια ερμηνείας των διαμορφωμένων αντιλήψεων για το ”ωραίο” στην πόλη, ή το χαρακτήρα των δημόσιων υπαίθριων χώρων, και ούτω καθεξής.

Η ευρύτητα αυτών των μαθημάτων εστιάζεται στην επίτευξη μιας πληρέστερης κατανόησης των παραμέτρων που συγκροτούν και διαμορφώνουν τον αστικό σχεδιασμό, προκειμένου να επιτευχθεί από το φοιτητή ένας κατά το δυνατόν ”ενσυνείδητος” προγραμματισμός, καθώς και η συνθετική έκφρασή του στο χώρο. Επιδίωξη αποτελεί η συνολική θεώρηση, τόσο των σταθερών όσο και των μεταβαλλόμενων παραμέτρων, σε ένα αστικό περιβάλλον που καθημερινά εξελίσσεται και μετασχηματίζεται, συχνά ταχύτερα από τις θεωρητικές ερμηνείες και τις ρυθμίσεις που ακολουθούν μια ασαφή πραγματικότητα.

Ενδεικτικά θέματα που δίδονται στην διάρκεια των μαθημάτων αφορούν στον ανασχεδιασμό υπαίθριων παράκτιων αστικών χώρων, προβληματικών και υποβαθμισμένων αδόμητων χώρων της πόλης που προορίζονται για νέες οικιστικές αναπτύξεις, μεγάλων υπαίθριων χώρων με ιδιαίτερα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά(πρώην στρατόπεδα, αστικά κενά κλπ), ήπιες παρεμβάσεις σε οικιστικά σύνολα και δημόσιους υπαίθριους χώρους με ιδιαίτερη πολιτισμική ταυτότητα.

Τέλος θα πρέπει να αναφερθεί, ότι στη διάρκεια των δύο εξαμήνων δίδεται ιδιαίτερη έμφαση στην εξέταση των ζητημάτων που αφορούν στις συνθήκες του “κατοικείν” στο σύγχρονο αστικό περιβάλλον. Επιχειρείται μια εννοιολογική διερεύνηση των σχέσεων και του ανταγωνισμού μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού χώρου, παράλληλα με την εξέλιξη των τάσεων του σχεδιασμού, όπως καταγράφονται μέσα από χαρακτηριστικά παραδείγματα.

Διδάσκων: Πολυχρονόπουλος Δημήτριος

Εξάμηνο: 7ο

Κωδικός μαθήματος: Ζ04ΥΠ

Στοιχεία Μαθήματος
Χαρακτηρισμός μαθήματος: Υποχρεωτικό
ECTS: 8
Διδακτικές μονάδες: 8
Σύνδεσμος για eclass: Ιστοσελίδα Μαθήματος (Blog)